Tarifname

DENİZ DALGALARINDAN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ İÇİN BİR ÜRETEÇ

Teknik Alan

Buluş; enerji üretim sektöründe deniz dalgası kullanılarak elektrik enerjisi üretimini; yatırım geri dönüşü en kısa sürede olacak şekilde, basit yapısıyla rahat montaj edilebilir tarzda, kolay ve yüksek verimli üretim sağlayacak şekilde, tam uygulanabilirliği haiz ve alternatif modellere sahip olarak gerçekleştiren bir üretece dairdir.

Önceki Teknik

Deniz dalgalarından elektrik enerjisi üretimi için mevcut teknikte pek çok proje, tasarım ve sistemler gibi uygulamalar ortaya konulmuştur. Mevcut teknikteki deniz dalgasından enerji üretme uygulamalarından birisi; 2007 / 00253 başvuru numaralı ve “Deniz dalgalarından gelen enerjinin çoklu kullanımı ve tamamlayıcı dönüşümü için sistem” başlıklı başvuruda izah edildiği gibidir. Bu başvurunun özetinde; “Buluş deniz dalgalarından gelen enerjinin çoklu kullanımı ve tamamlayıcı dönüşümü için bir sistem olup, şunları içerir: -merkezi bir yüzer gövde, -sistemin hareketini pnömatik, elektrik veya hidrolik enerjiye dönüştürmek üzere araçlar, -enerjiyi karaya veya bir yapıya aktarma araçları, -üzerinde merkezi yüzer gövdenin hareket ettiği dikey kılavuzlardan oluşan bir yapı, özelliği daldırılmış bir tutsak hava tankı içermesi, tankın alt tabanının açık olması ve hem yüzer gövde tarafından tutulması hem de dikey kılavuz yapı üzerinde hareket ettirilebilmesi, bu yüzer gövdenin hareketini daldırılmış tanka aktarmak için araçlar içermesidir” denilmektedir.

Mevcut teknikteki deniz dalgasından enerji üretme uygulamalarından bir diğeri; 2008 / 00454 numaralı ve “elektrik üretme düzeneği” başlıklı olan başvurudaki gibidir. Bu başvuruda özetle; “Buluş, deniz dalgasının hidro-mekanik enerjisini elektrik enerjisine çeviren elektrik üretme düzeneği olup özelliği, deniz kenarında kara üzerinde konumlandırılan en az bir G1 ağırlığı, G1 ağırlığını taşıyan en az bir makara, bahsedilen makaranın diğer ucu ile taşıdığı ve deniz yüzeyinde konumlandırılan, deniz dalgasının hareketi ile aşağı yukarı doğru hareket ederek irtibatlı olduğu G1 ağırlığını tetikleyen, bahsedilen G1 ağırlığından ağırlık değeri olarak büyük en az bir G2 ağırlığı, bahsedilen G1 ağırlığı ile irtibatlı, bahsedilen G1 ağırlığının aşağı yukarı hareketi ile ile paralel olarak aşağı yukarı hareket eden en az bir piston içermesidir” denilerek izah yapılmaktadır.

Mevcut teknikteki deniz dalgasından enerji üretme uygulamalarından bir diğeri de; “Dalga hareketini elektrik enerjisine dönüştüren santral” başlık ve 2008 / 00587 numaralı olandır. Bu başvuru; “Dalganın düzensiz hareket enerjisi potansiyel enerjiye, potansiyel enerjisini düzenli hareket enerjisine dönüştürerek jeneratör kanatlarının hızla döndürülmesi sonucu elektrik üretilir” şeklinde özetlenebilmektedir.

Mevcut teknikteki deniz dalgasından enerji üretme uygulamalarından başka biri; özetinde “Deniz üzerine paralel olacak şekilde dalgalara 45 derecelik açıyla yerleştirilen sistem üzerinde bulunan kürelerin, denizin iç kısımlarındaki yükselip alçalma ve dalgaların hareketini alıp sistemde bulunan uzun mili tek yönlü rulmanlar vasıtasıyla tek yönde sürekli ve sabit bir devirde döndürmesi sağlanmaktadır. Bu döndürmeden yararlanılarak uzun milin devir sayısı dişli kutusuyla arttırılıp uzun mile bağlı jeneratörden elektrik üretilmesi sağlanmaktadır” denilen, “deniz dalgalarından elektrik üreten sistem” başlık ve 2010 / 00126 numaralı olan başvurudaki gibidir.

Mevcut teknikteki deniz dalgasından enerji üretme uygulamalarından başka biri de; “Suyun/dalgaların gücünden elektrik elde etme makinesi” başlıklı ve 2009 / 05196 numaralı başvurudaki gibidir. Bu başvurunun özetinde ise; “buluş kapsamı olan sistem; suyun kaldırma gücü ve deniz dalgalarının hareketinin oluşturduğu güçten yararlanmaktadır. Çalışma prensibi itibariyle, düşey konumda yataklanmış olarak hareket eden dişli millere bağlı bir grup dubanın yukarı-aşağı hareketiyle üzerinde dişliler bulunan bir ana mil çevrilmektedir. Ana milin dönmesiyle de uç noktalardaki dişli kutuları ve dolayısı ile ona bağlı jeneratörler harekete geçirerek elektrik enerjisi elde edilmektedir” denilmektedir.

Yukarıya alınan mevcut teknikteki uygulamalara dair başvuruların bazı dezavantajları bulunmaktadır. Bu dezavantajlardan biri; bahsedilen başvurulardaki uygulamaların yatırım geri dönüşümünün ekonomik olmamasıdır. Yani yapılan yatırım geri dönüşümünün kabul edilebilir süre içinde yapılamamasıdır. Bu durum yatırımcı açısından ciddi risk oluşturmaktadır. Pek çok durumda yapılan yatırımdan kâr elde edilmemektedir.

Mevcut teknikteki uygulamaların bir diğer dezavantajı; bahsedilen uygulamalarda dalga enerjisi su veya hava basınç pistonu yoluyla ileterek veya suyun kinetik enerjisini direk pervanelere yolu ile aktararak elektrik enerjisini üretmeleridir. Bu şekilde üretim yapan bir sistemin verimli ve sağlıklı çalışabilmesi için sabit platforma ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum ise, hem montaj, hem de üretim açısından ilave maliyetleri ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca bu durum, bahsedilen mevcut teknikteki uygulamaların uygulanabilirliğini de çoğu zaman ortadan kaldırmaktadır.

Mevcut teknikteki uygulamaların bir diğer dezavantajı da; yapılarının basitlikten uzak olmasıdır. Bu sebeple, bahse konu uygulamaların üretimi, montajı ve çalıştırılmasında ciddi sıkıntılar çekilmektedir. Yapılarındaki pek çok unsur basitlikten uzak olduğu için bunların bir araya getirilmeleri ve bu şekilde kullanılmaları pek müşkil olmaktadır. Yapılarının basitlikten uzak olması, bahsedilen uygulamaların fonksiyonel olmasını da engellemektedir.

Mevcut teknikteki uygulamaların bir diğer dezavantajı da; bahsedilen uygulamaların basitlikten uzak olması, kullanımının zor ve müşkil olması sebebiyle enerji üretim verim ve performansları da oldukça düşüktür. Ayrıca mevcut teknikteki uygulamaların enerji üretim usullerinde ve unsurlarında alternatif bulunmamaktadır. Alternatifsizlik sebebiyle tek düze bir üretime mahkûm kalınmaktadır. Böylece, elde edilmesi istenen enerjiye veya ilgili uygulamanın kullanılacağı deniz dalga özelliklerine göre bahsedilen uygulamaların opsiyonelliği olamamaktadır. Yani değişen şartlara göre adaptasyonları bulunmamaktadır.

Sonuç olarak; yukarıda bahsedilen dezavantajları ortadan kaldıran, enerji üretim sektöründe deniz dalgası kullanılarak elektrik enerjisi üretimini; yatırım geri dönüşü en kısa sürede olacak şekilde, basit yapısıyla rahat montaj edilebilir tarzda, kolay ve yüksek verimli üretim sağlayacak şekilde, tam uygulanabilirliği haiz ve alternatif modellere sahip olarak gerçekleştiren dalga motoru sistemine duyulan ihtiyaç ve mevcut teknikteki çözümlerin yetersiz oluşu ilgili teknik olanda bir geliştirmenin yapılmasını zaruri kılmıştır.

Buluşun Amacı

Buluş, mevcut durumlar göz önünde bulundurularak oluşturulmuş olup yukarıda belirtilen olumsuzlukları çözmeyi amaçlamaktadır.

Buluşun amacı; enerji üretim sektöründe deniz dalgası kullanılarak elektrik enerjisi üretiminin; yatırım geri dönüşü en kısa sürede olacak şekilde, basit yapısıyla rahat montaj edilebilir tarzda, kolay ve yüksek verimli üretim sağlayacak şekilde, tam uygulanabilirliği haiz ve alternatif modellere sahip olarak gerçekleştirilmesidir.

Buluşun başka bir amacı; yapısının basit olmasıyla hem unsurlarının imalatının, hem ilgili bölgeye monte ve demontesinin kolaylıkla yapılabilmesidir. Böylece, bahsedilen faaliyetlerin ucuza yapılması ve az sürede gerçekleşmesinin teminidir.

Buluşun başka bir amacı da; yapısını oluşturan unsurların üretim ve montesinin basit olmasıyla ilgili maliyetlerin de düşük olarak gerçekleşmesinin teminidir. Yani düşük maliyetli üretiminin yapılabilmesidir.

Buluşun bir diğer amacı; yapısındaki duba, kaldıraç kolu, motor kutusu, elektrik dinamosu vb. gibi basit unsurların mükemmel bir tasarımla bir araya getirilmesinden dolayı sistemin fonksiyonelliğinin optimize edilmesidir. Böylece, dalga hareketinden elde edilen enerjinin kusursuz bir şekilde mekanik yöntemle elektrik enerjisine dönüştürülmesidir.

Buluşun bir diğer amacı da; yapısının ve kullanımının basit ve kolay olması, fonksiyonel bir yapıyı haiz olması, enerji dönüşümünün kusursuzluğu sayesinde üretilen enerjiye ait verim ve performansın yüksek seviyelerde gerçekleştirilebilmesidir.

Buluşun başka bir amacı; düşük üretim ve monte maliyetleri, enerji üretimindeki yüksek verim ve performans sayesinde sisteme ait yatırımının istenilenden bile kısa sürede geri dönüşümünün temin edilmesidir.

Buluşun başka bir amacı da; yapısındaki hareket aktarım unsurlarının ve elektrik enerjisi üretim elemanının kullanımları ve eylemsizlik moment çapası sebebiyle sistemin montesi ve çalıştırılması için sabit bir platforma gerek kalmamasının teminidir.

Buluşun bir diğer amacı; yapısındaki hareket aktarım ve dönüşüm elemanlarının değiştirilebilir olması sayesinde sistemin kurulacağı yere, dalga özelliklerine ve elde edilmek istenen enerji özelliklerine uygun olarak alternatifli üretimin yapılabilmesidir. Böylece, sistemin kullanım sahasının çeşitlendirilebilmesidir.

Buluşun yapısal ve karakteristik özellikleri ve tüm avantajları aşağıda verilen şekiller ve bu şekillere atıflar yapılmak suretiyle yazılan detaylı açıklama sayesinde daha net olarak anlaşılacaktır ve bu nedenle değerlendirmenin de bu şekiller ve detaylı açıklama göz önüne alınarak yapılması gerekmektedir.

Şekillerin Açıklanması

Mevcut buluşun yapılanması ve ek elemanlarla birlikte avantajlarının en iyi şekilde anlaşılabilmesi için aşağıda açıklaması yapılan şekiller ile birlikte değerlendirilmesi gerekir.

Şekil-1; Buluşa Konu Olan Dalga Motoru Sisteminin Perspektif Görünümüdür.

Şekil-2; Buluşa Konu Olan Dalga Motoru Sisteminin Çapa Modeline Dair Yandan Perspektif

Görünümdür.

Şekil-3; Buluşa Konu Olan Dalga Motoru Sistemi Çapa Modeline Ait Hareket Aktarma

Unsurlarının Yandan Perspektif Görünümüdür.

Şekil-4; Buluşa Konu Olan Dalga Motoru Sisteminin Jiroskop Modeline Dair Üstten Perspektif

Görünümdür.

Şekil-5; Buluşa Konu Olan Dalga Motoru Sistemi Çapa Modeline Ait Hareket Aktarma

Unsurlarının Yandan Perspektif Görünümüdür.

Şekillerde Kullanılan Referans Numaralarının Açıklanması

10- Duba

20- Mafsal

30- Kaldıraç Kolu

40- Motor Kutusu

50- Sabitleme Elemanı

60- Çırçır Dişli

70- İkinci Tahrik Dişli Grubu

80- Üçüncü Tahrik Dişli Grubu

90- Dördüncü Tahrik Dişli Grubu

100- Hareket aktarım grubu

101- Elektrik Dinamosu

110- Jiroskop Disk Mili

120- Volan

130- Kuvvet Aktarma Dişlisi

131- Kuvvet Aktarma Dişlisi Mili

140- Paralel Jiroskop Diski

150- Eylemsizlik Moment Çapası

160- Çapa Sabitleme Elemanı

161- Ağırlık

162- Bağlantı Elemanı

163- Bağlantı Halatı

170- Elektrik Kablosu

180- Üreteç

Buluşun Detaylı Anlatımı

Buluş, dalga enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi için kullanılan bir üreteç (180) olup, özelliği; dalgadan gelen kaldırma kuvvetine maruz kalan bir duba (10), bahsedilen duba (10) ile irtibatlandırılmış bir kaldıraç kolu (30), bahsedilen kaldıraç kol (30) ile irtibatlandırılmış bir çırçır dişli (60), bahsedilen çırçır dişlinin (60) dönme hareketi uyguladığı hareket aktarım grubu (100) ihtiva etmektedir.

Buna göre buluş; dalgadan gelen kaldırma kuvvetini kaldıraç kolu (30) vasıtasıyla motor kutusu (40) içindeki hareket aktarma unsurlarına ileten duba (10) , kaldıraç kolu (30) tarafından kendisine iletilen hareketi tek yönlü olarak ikinci, üçüncü ve dördüncü tahrik dişli gruplarıyla (70, 80, 90) jiroskop disk miline (110) ileten çırçır dişli (60) , jiroskop disk milinden (110) gelen hareketi ve momentumu alıp taşıyan, üreteç (180) dalgalara dik tutan volan (120) , üreteç (180) dalgalara paralel tutan, taşıdığı enerji ve momentumu kuvvet aktarma dişlisi ve miliyle (130, 131) jiroskop disk miline (110) aktaran paralel jiroskop diski (140) , volan (120) hareketi ve momentumu kullanarak elektrik enerjisi üretimi yapan elektrik dinamosu (101) , duba ve motor kutusuna (10, 40) dalga hareketinin tersi yönünde hareket uygulayarak sabitleyen, motor kutusuna (40) çapa sabitleme elemanıyla (160) bağlı olan eylemsizlik moment çapasıyla (150) müteşekkildir.

Şekil-1’de buluşa konu olan üreteç (180) perspektif görünümü verilmiştir. Şekillere göre duba (10) , dalgalardan hareketin algılanmasını temin etmektedir. Dubanın (10) dalga hareketlerinden tam olarak yararlanabilmesi için içi boştur. Bahsedilen duba (10) , merkezindeki mafsallar (20) sayesinde iki tarafından kaldıraç koluna (30) bağlıdır. Mafsalların (20) vazifesi, dubanın (10) bağlı bulunduğu kaldıraç kolu (30) üzerinde serbest olarak dönebilmesidir. Mafsallarda (20) , bilezik veya rulman kullanılmaktadır. Bahsedilen dubanın (10) yerinde istenirse, aynı vazifeyi yapmak üzere şamandıra da kullanılabilmektedir. Kaldıraç kolunun (30) bir ucu ikiye ayrılarak dubanın (10) merkezindeki mafsallara (20) iki yandan bağlanmaktadır. Diğer ucu ise, motor kutusu (40) içindeki çırçır dişliye (60) yine mafsalla (20) bağlıdır. Kaldıraç kolunun (30) vazifesi, dubanın (10) kendisine ilettiği dalga hareketini mafsallar yardımıyla çırçır dişlisine (60) iletmektir.

Motor kutusu (40) , kaldıraç kolunun (30) diğer ucunda yer almaktadır. Üretecin (180) en mühim unsurları olan hareket aktarım ve depolama unsurları, elektrik dinamosu (101) içerisinde monteli olarak bulunmaktadır. Vazifesi, içinde monteli olarak bulunan unsurların bağlantılarını sağlayarak çalışma alanı oluşturmak ve dış tesirlerden korumaktır. Sabitleme elemanı (50) , motor kutusunun (40) üst yüzeyinde kenar üzerinde, istenilen miktarda yer almaktadır. Vazifesi, üreteç (180) akıntı ve rüzgârla sürüklenmesini önlemek ve böylece elektrik kablosunun (170) kopmaması için eylemsizlik moment çapasına (150) sabitlemektir.

Çırçır dişli (60) , motor kutusu (40) yan yüzeyinin içinde en üstte yer almaktadır. Bu dişli (60) , kutu (40) yan yüzeyinde mafsal (20) üzerinde montelidir. Böylece, mafsala (20) dıştan monteli olan kaldıraç koluyla (30) da irtibatı sağlanmaktadır. Vazifesi, kaldıraç kolundan (30) gelen hareketi tek yönlü olarak almaktır. Yani, kaldıraç kolu (30) yukarı kalkarken hareketi aktarmakta ama aşağı inerken boşta çalışmaktadır. Bu dişli (60) , aldığı hareketi altındaki tahrik dişli gruplarına (70, 80, 90) iletmektedir. Çırçır dişli (60) yerinde, istenilirse maksada uygun olarak aynı vazifeyi yapmak üzere tek taraflı çalışan zincir de kullanılabilmektedir. Çırçır dişliden (60) alınan hareketin altta yer alan jiroskop diski miline (110) aktarımında, sırayla alt alta motor kutusu (40) yan yüzeyine monteli bulunan ikinci, üçüncü ve dördüncü tahrik dişli grupları (70, 80, 90) vazife almaktadır. Bu tahrik dişli gruplarının (70, 80, 90) özelliği, grup dönme sayılarının artırılması için her birinde biri büyük biri küçük iki dişli yer almasıdır. Tahrik dişli gruplarının (70, 80, 90) her birinde yer alan dişlilerin büyüklükleri ve diş sayıları aktarılmak istenen hareketin miktarına göre ayarlanabilmektedir.

Jiroskop disk mili (110) , motor kutusunun (40) ortaya yakın bir yerinde bir ucu volana (120) bağlı olarak yer almaktadır. Vazifesi, tahrik dişli gruplarından (70, 80, 90) gelen hareketi ve momentumu volana(120) iletmek ve bu volanın (120) hızlı bir şekilde dönmesinin teminidir. Bu mil (110) ayrıca, buluşa konu olan üreteç (180) jiroskop modelinde paralel jiroskop milinden (140) aktarım mili ve dişlisi (131, 130) tarafından kendine iletilen hareket ve momentumu da dik volana (120) iletmektedir. Paralel jiroskop diski (140) , üreteç (180) sadece jiroskop modelinde bulunmaktadır. Bu disk (140) , motor kutusunun (40) dubaya (10) yakın paralel yüzeyinin içinde montelidir. Vazifesi, üretecin (180) dalgalara paralel tutulması, oluşan hareket ve momentumun jiroskop diski mili (110) vasıtasıyla volana (120) iletilmesidir. Paralel jiroskop milindeki (140) hareket ve momentumun iletilmesinde kendine merkezden bağlı kuvvet aktarım dişlisi mili (131) ve bu mil (131) üzerinde monteli olan kuvvet aktarım dişlisi (130) vazife almaktadır. Kuvvet aktarım dişlisi (130) iki adet olup biri kuvvet aktarım dişlisi mili (131) üzerinde diğeri ise, jiroskop diski mili (110) üzerinde bulunmaktadır. Bu iki dişli (130) birbirlerine 90° açı yapacak şekilde irtibatlıdır ve bu şekilde paralel jiroskop diskinden (140) gelen hareket ve momentumu jiroskop diski miline (110) iletmektedirler.

Volan (120) , motor kutusunun (40) hareket aktarım unsurlarının bulunduğu yüzeyinin karşısındaki yüzeyi üzerinde üretece (180) dikey olacak şekilde montelidir. Bu volanın (120) özelliği, hem üreteç (180) dalgalara karşı dik tutmak (sadece jiroskop modeli için geçerlidir), hem de üreteçde (180) oluşan hareket ve momentumu üzerinde toplamaktır. Üzerinde topladığı hareket ve momentumu ise, elektrik dinamosuna (101) iletmektedir. Elektrik dinamosu (101) , dik volandan (120) kendine iletilen üretece (180) ait tüm hareket ve momentumlardan oluşan enerjiyi elektrik enerjisine çevirmektedir. Elektrik kablosu (170) ise, elektrik dinamosuna (101) bağlıdır. Bu dinamoda (101) üretilen elektrik enerjisini ana hatta bağlayarak aktarmaktadır. Bu kablo (170) esnek bir yapıya sahiptir.

Eylemsizlik moment çapası (150) , motor kutusunun (40) duba (10) tarafında ve dubanın (10) alt seviyesinde suyun içinde yer almaktadır. Bu çapanın (150) vazifesi, su kütlesinin eylemsizliği ve geniş yüzeyin direncini kullanarak, dubanın (10) hareketinin ters istikamette kuvvet uygulanmasıdır. Böylece, üreteç (180) akıntıya karşı sabitlemektedir. Eylemsizlik moment çapası (150) ile motor kutusunu (40) çapa sabitleme elemanı (160) irtibatlandırmaktadır. Bu elemanın (160) asıl vazifesi, motor kutusu (40) ile duba (10) arasında makas açısının büyümesidir. Çapa sabitleme elemanında (160) , ağırlık (161) , bağlantı elemanları ve halatı (162, 163) bulunmaktadır. Bağlantı elemanları (162) , çapa sabitleme elemanının (160) bir ucunun motor kutusuna (40) montesini temin etmektedir. Bağlantı halatı (163) ise, sabitleme elemanının (160) momentum çapasıyla (150) irtibatını sağlamaktadır. Ağırlık (161) da, çapa sabitleme elemanının (160) vazifesini ifa etmesi esnasında dengede tutmaktadır. Eylemsizlik momentum çapası (150) ve çapa sabitleme elemanı (160) buluşa konu olan üreteç (180) sadece çapalı modelinde kullanılmaktadır.

Yukarıda unsurlarının birbirlerine göre konumları ve vazifeleri izah edilen buluşa konu olan üreteç (180) içyapısının mantığı değişmemesine karşı dış tasarım için üç alternatif modeli bulunmaktadır.

Birinci model çapalı modelidir;

Bu model, kaldırma kuvvet ekseninin tam tersine kuvvet uygulanan yöntemdir. Bu modele ait yandan perspektif görünüm şekil- 2’de verilmiştir. Çapalı modelde üreteç (180) , kıyıya yakın sığ sularda halat yardımı ile dibe veya bir kazığa denge noktasından sabitlenir. Açık derin sularda dalga etki alanının altından geniş yüzeyli kova veya sandığa bağlanır. Bu sandık veya kovaya eylemsizlik momentum çapası (150) denilmektedir. Çapa (150) yukarı kalkarken iç kapaklar kapanır. Su kütlesinin eylemsizliği ve geniş yüzeyin direnci, duba (10) hareketinin ters istikametinde kuvvet uygular. Duba (10) aşağı inerken çapanın ağırlığı ile iç kapaklar açılır ve yeni dalga gelinceye kadar ilk konumunu alır. Eylemsizlik momentum çapasının (150) direnci, dubanın (10) eylemsizlik momentinden kat kat fazla olduğu için oransal olarak çok az hareket eder.

Çapalı model üreteçde (180) çalışması şu şekilde olmaktadır; dalga geldiğinde duba (10) suyun kaldırma kuvveti ile yukarıya kalkar. Dubanın (10) bu hareket kaldıraç kolu (30) tarafından alınarak, diğer ucunda mafsalla (20) bağlı bulunduğu çırçır dişlisine (60) iletilir. Çirçir dişli (60) kendine iletilen hareketi, bütünleşmiş olduğu birinci tahrik dişli grubuna (70) iletir. Burada bulunan her bir tahrik dişli grubu (70, 80, 90) bir büyük bir küçük dişliden oluştuğu için bu dişliler arasında hareket iletiminde hareket hızı ve dönüşü artırılmış olmaktadır. Bu şekilde, ikinci, üçüncü ve dördüncü tahrik dişli grupları (70, 80, 90) kendilerine iletilen hareketi artırarak birbirlerine iletirler. Hareket en son, dördüncü tahrik dişli grubu (90) tarafından jiroskop disk miline (110) iletilir. Buradan da volana (120) iletilir. Bu iletim şeklinde, hareketin hızız ve tur sayısı, her bir unsurdan diğerine geçtikçe artırılmaktadır.

Dalga uzaklaştığında ise, duba (10) aşağı inerken beraberinde kaldıraç kolunu (30) da indirir. Kaldıraç kolunun (30) aşağıya inmesiyle bağlı olduğu çırçır dişlinin (60) de aynı yönde hareket etmesi gerekmektedir. Fakat çırçır dişlinin (60) tek yönlü kuvvet iletme özelliğinden dolayı motor kutusu (40) içindeki hareket aktarım unsurlarına bu aşağı yönlü hareket iletilmemiş olur. İkinci dalga gelinceye kadar, motor kutusu (40) içindeki hareket aktarım unsurları dönmeye devam eder. Yeni dalga geldiğinde, üreteç (180) biraz daha enerji ve moment yüklenir. Belli bir dalga sayısından sonra, üreteç (180) kendi denge noktasına ulaşarak, yüksek devirlerde dönmeye ve elektrik üretmeye başlayıp devam edecektir. Üretilen elektrik enerjisi kablo (170) ile üreteç (180) dışına alınmaktadır. Şekil- 3’de bahsedilen çapalı modelin hareketli iç unsurlarının yandan perspektif görünümü verilmiştir.

Bu modelde kullanılan çapa sabitleme elemanı (160) bağlantı halatı (163) ile sığ denizde ise deniz dibine veya kazığa sabitlenir. Eğer, üreteç (180) açık denizde kurulacaksa eylemsizlik moment çapasına (150) sabitlenmektedir. Üreteç (180) , enerji ve moment yüklenirken makas açılacak, motor kutusu (40) yüzeyinde havada duracaktır. Sistem bağlantı elemanı (50) bir halatla, üreteç (180) serbestçe hareket edecek şekilde denizde şamandıralara bağlanır. Bu şekilde, bir hat boyunca veya bir alan içinde binlerce sistem aynı anda çalışabilir.

Buluşa konu olan üreteç (180) ikinci modeli jiroskop modelidir; (bakınız şekil-4’e)

Bu modelde, dalgaya paralel olan ve çok hızlı dönen paralel jiroskop diski (140) , dubanın (10) döndürme momentine karşı koyarak üreteç (180) iç kısmına oluşturduğu momentum ve enerjiyi aktarır. Bu modelin üstün özelliği, hiçbir noktaya bağlı olmadan çalışabilmesi ve bir pervane yardımıyla istenen konuma gidebilmesidir.

Şekil-4’de Jiroskop modelinde, üreteç (180) çalışması, yukarıda izahı yapılan çapalı modelin çalışma ve enerji üretme şekli aynen muhafaza edilmektedir. Jiroskop modelinde ilave olarak paralel jiroskop diski (140) bulunmaktadır. Bu disk (140) , dalgalara paralel konumda bulunmakta ve çok yüksek hızda dönerek hareket ve momentum oluşturmaktadır. Oluşturduğu bu hareket ve momentumu kuvvet aktarım mili ve dişlisiyle (131, 130) jiroskop diski miline (110) aktarmaktadır. Yani bu modelde, sadece çapalı modeldeki hareketlerle enerji üretimi yapılmamaktadır. Bu hareketlere paralel jiroskop diskinin (140) hareket ve momentumu eklenmektedir. Bu modelde herhangi bir eylemsizlik momentum çapası (150) ve çapa sabitleme elemanı (160) kullanılmadığından dik ve paralel jiroskop disklerinin (120, 140) dönüşüyle motor kutusu (40) ve dolayısıyla üreteç (180) dengede durabilmektedir.

Üreteç (180) , bağlantı elemanından (50) bir halatla, serbestçe hareket edecek şekilde denizde şamandıralara bağlanır. Bir hat boyunca veya bir alan içinde binlerce sistem aynı anda çalışabilir.

Buluşa konu olan dalga motoru sisteminin üçüncü modeli ise, ağırlık modelidir;

Bu modelde duba (10) su ile doldurulmaktadır. Suyla dolu dubanın (10) ağırlığından faydalanılarak, şamandıra ile deniz dalgasından alınan moment, üretecin (180) iç kısımdaki dik volana (120) aktarılması prensibine dayanmaktadır. Bu modelin çalışması ve hareket aktarımı çapalı modelle aynıdır.

Yukarıda bahsedilen üç modelin ayrı ayrı kullanımları olabileceği gibi aynı anda da kullanılmayı sağlayacak bir tasarım yapmak mümkündür. Aynı anda kullanım yapılması, modellerin çalışma şekillerinde hiçbir değişikliğe sebep olmamaktadır. Bahsedilen modellerin seçimleri, üreteç (180) kullanılacağı yere ve yatırıma ayrılan maddi güce bağlı olarak değişebilmektedir.

Yukarıda bahsedilen teknik sorunlara başarılı bir şekilde çözüm üreteç (180) ; enerji üretim sektöründe deniz dalgası kullanılarak elektrik enerjisi üretiminin; yatırım geri dönüşü en kısa sürede olacak şekilde, basit yapısıyla rahat montaj edilebilir tarzda, kolay ve yüksek verimli üretim sağlayacak şekilde, tam uygulanabilirliği haiz ve alternatif modellere sahip olarak gerçekleştirilmesi ve bununla ilgili alanlarda yaygın olarak kullanılabilecektir.

İSTEMLER

1- Buluş, dalga enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi için kullanılan bir üreteç (180) olup, özelliği;

- dalgadan gelen kaldırma kuvvetine maruz kalan duba(lar) (10),

- bahsedilen duba (10) ile irtibatlandırılmış bir kaldıraç kolu (30),

- bahsedilen kaldıraç kol (30) ile irtibatlandırılmış bir çırçır dişli (60),

- bahsedilen çırçır dişlinin (60) dönme hareketi ile hareketin aktarıldığı volana (120) sahip bir hareket aktarım grubu (100) içermesidir.

2- İstem 1’e uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen çırçır dişlinin (60) hareket aktardığı İkinci Tahrik Dişli Grubu (70) içermesidir.

3- İstem 1 ve 2’ye uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen İkinci Tahrik Dişli Grubunun (70) hareket aktarımı yaptığı üçüncü tahrik dişli grubu (80) içermesidir.

4- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen tahrik dişli grubunun (80) hareket aktarımı yaptığı dördüncü tahrik dişli grubu (90) içermesidir.

5- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen hareket aktarım grubuna (100) entegre edilmiş bir elektrik dinamosu (101) içermesidir.

6- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen duba (10) ile kaldıraç kol (30) arasında konumlandırılmış bir mafsal (20) içermesidir.

7- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen hareket aktarım grubunu (100) muhafaza eden bir motor kutusu (40) içermesidir.

8- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen motor kutusu (40) üzerinde oluşturulmuş sabitleme elemanı (50) içermesidir.

9- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen üretecin (180) sabitlendirildiği bir Eylemsizlik Moment Çapası (150) içermesidir.

10- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen Eylemsizlik Moment Çapası (150) bir bağlantı halatı (163) ve bağlantı elemanı (162) içermesidir.

11- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen Eylemsizlik Moment Çapası (150) ile üreteç (180) arasında yapılandırılmış bir ağırık (161) ve çapa sabitleme elemanı (160) içermesidir.

12- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; üreteç (180) vasıtasıyla oluşan elektrik enerjisinin aktarımı için bir kablo (170) içermesidir.

13- Yukarıdaki istemlerden herhangi birisine uygun bir üreteç olup, özelliği; bahsedilen hareket aktarım grubu (100) bir jiroskop disk mili (110) ve bu mil (110) ile yataklandırılmış volan (120) içermesidir.

14- İstem 13’e uygun olup, özelliği; bahsedilen jiroskop disk mili (110) ile yataklandırılmış kuvvet aktarma dişlisi (130) ve bu dişliler (130) ile yataklandırılmış miller (131) içermesidir.

15- İstem 13 ve 14’e uygun olup, özelliği; bahsedilen volan (120) ile irtibatlandırılmış paralel jiroskop diski (140) içermesidir.

16- Buluş, dalga enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi için kullanılan bir metod olup, özelliği;

-deniz dalgaları üzerinde duba (10) ve/veya dubaların (10) konumlandırılması,

-dalga çarpa ve kaldırma kuvveti etkisi ile dubalara (10) uygulanan kuvvetin kaldıraç kol (30) vasıtasıyla hareket aktarım grubuna (100) iletilmesi,

-hareket aktarım grubunda (100) oluşan dönme hareketinin (enerjinin) bir elektrik dinamosu (101) vasıtasıyla aktarılması adımlarını içermektedir.

17- İstem 16’ya uygun bir metod olup, özelliği;

- duba (10), kaldıraç kol (30), hareket aktarım grubu (100) ve elektrik dinamosu (101) içeren üretecin (180) direk ve/veya bir moment çapası (150) vasıtasıyla deniz içinde sabitlendirilmesi adımını içermektedir.

ÖZET

DENİZ DALGALARINDAN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ İÇİN BİR ÜRETEÇ